Mô hình cánh bướm là gì? Cách giao dịch hiệu quả với mô hình cánh bướm

Mô hình cánh bướm là gì?

Khái niệm

Mô hình cánh bướm (Butterfly Pattern) là một dạng biến thể của mô hình Harmonic, xuất hiện vào cuối giai đoạn xu hướng mở rộng giá cổ phiếu. Mô hình này bao gồm 5 điểm: X, A, B, C, D, và các đường nối giữa chúng tạo thành các sóng chuyển động.

Theo các chuyên gia, mô hình này giúp xác định điểm kết thúc của xu hướng một cách dễ dàng hơn và cung cấp các điểm mua hợp lý. Mô hình được phát minh bởi Bryce Gilmore và sau đó được Scott Carney hoàn thiện. Nó có thể được áp dụng trong nhiều thị trường tài chính như chứng khoán, forex, tiền mã hóa, v.v.

Mô hình cánh bướm (Butterfly Pattern)

Lịch sử hình hình thành

Mô hình cánh bướm (Butterfly Pattern) được phát triển từ các mô hình Harmonic dựa trên lý thuyết về tỉ lệ Fibonacci. Mô hình này lần đầu tiên được giới thiệu bởi nhà nghiên cứu tài chính Bryce Gilmore vào những năm 1990, nhưng nó chưa được hoàn thiện và phổ biến rộng rãi cho đến khi chuyên gia phân tích kỹ thuật Scott Carney cải tiến và hoàn thiện mô hình này vào cuối thập niên 1990.

Scott Carney đã đưa ra các quy tắc chính xác hơn về cách xác định các điểm và tỉ lệ Fibonacci trong mô hình cánh bướm, giúp nó trở thành một công cụ hữu ích trong việc phân tích thị trường tài chính. Carney cũng là người đặt tên cho mô hình này và hệ thống hóa các đặc điểm của nó, khiến nó dễ hiểu và dễ áp dụng hơn cho các nhà giao dịch.

Ưu và nhược điểm của mô hình cánh bướm

Ưu điểm

• Xác định chính xác điểm đảo chiều: Mô hình cánh bướm giúp nhà giao dịch nhận diện các vùng giá có khả năng đảo chiều cao, từ đó tối ưu hóa điểm vào lệnh.
• Cung cấp tỷ lệ R:R tốt: Nhờ vào điểm vào lệnh gần vùng đảo chiều mạnh, mô hình này giúp tối đa hóa lợi nhuận so với rủi ro, tạo ra cơ hội giao dịch hiệu quả.
• Áp dụng trên nhiều khung thời gian: Mô hình có thể sử dụng từ khung thời gian nhỏ (M15, H1) đến khung thời gian lớn (D1, W1), phù hợp với cả trader ngắn hạn và dài hạn.
• Kết hợp hiệu quả với các công cụ phân tích khác: Khi kết hợp với Fibonacci Retracement, RSI hoặc MACD, mô hình cánh bướm có thể tăng độ chính xác trong giao dịch.

Nhược điểm

• Phức tạp và khó nhận diện: Mô hình cánh bướm có cấu trúc gồm nhiều điểm và yêu cầu tính toán chính xác dựa trên Fibonacci, khiến người mới khó nhận biết.
• Tín hiệu có thể bị nhiễu: Trong thị trường biến động mạnh hoặc có tin tức tác động lớn, mô hình có thể không hoạt động chính xác, dẫn đến tín hiệu sai.
• Đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỷ luật cao: Trader cần chờ mô hình hình thành hoàn chỉnh trước khi vào lệnh, tránh việc giao dịch sớm khi tín hiệu chưa đủ rõ ràng.
• Không phải lúc nào cũng chính xác: Dù có tỷ lệ thành công cao, mô hình vẫn có xác suất thất bại, đòi hỏi trader phải quản lý rủi ro chặt chẽ.

>>> Xem thêm: Mô hình Wyckoff là gì? Cách áp dụng mô hình Wyckoff trong đầu tư

Ưu và nhược điểm của mô hình cánh bướm bạn cần biết

Cách xác định mô hình cánh bướm

Mô hình Butterfly Pattern bắt nguồn từ mô hình Gartley nên có nhiều điểm tương đồng về hình thức với mô hình con dơi (Bat). Nhà đầu tư cần hiểu rõ các đặc điểm của mô hình này để tránh nhầm lẫn khi nhận diện.

Mô hình cánh bướm gồm bốn sóng giá chính:

• XA: Đây là giai đoạn mà giá có thể tăng hoặc giảm sau khi điểm D kết thúc. Đường XA không tuân theo các quy định về tỷ lệ Fibonacci như những đường khác.
• AB: Giá sẽ đảo chiều so với XA và lùi lại mức Fibonacci Retracement (thoái lui) 78,6%. Đây là bước quan trọng giúp nhà đầu tư phân biệt mô hình này với các mô hình khác.
• BC: Đây là giai đoạn điều chỉnh Fibonacci Retracement từ 38,2% đến 88,6% của đường AB.
• CD: Nếu BC đạt 38,2%, thì CD sẽ là Fibonacci Extension (mở rộng) 161,8% của đường BC. Nếu BC là 88,6%, thì CD sẽ là Fibonacci Extension 261,8% của BC.
• XD: Đây là xu hướng chung của các đoạn AB, BC, và CD, và là đoạn Fibonacci Extension từ 127% đến 161,8% của đường XA.

Xác định mô hình cánh bướm bằng cách đường

Phân loại mô hình cánh bướm

Mô hình con bướm tăng (Bullish Butterfly pattern)

Mô hình này có hình dáng hai đỉnh núi, trong đó đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước. Cụ thể, quá trình hình thành mô hình diễn ra như sau:

• Đoạn XA bắt đầu bằng một đợt tăng giá. Sau đó, giá giảm xuống điểm B.
• Từ B, giá tiếp tục tăng lên C, và cuối cùng giá giảm từ C xuống D.
• Từ D, giá tăng mạnh vượt qua điểm X, đánh dấu sự bắt đầu của xu hướng mới. Đây chính là điểm mua hợp lý cho nhà đầu tư.

Mô hình con bướm giảm (Bearish Butterfly pattern)

Khác với mô hình tăng, mô hình này có hình dạng như hai ngọn núi ngược, với đáy sau cao hơn đáy trước. Quá trình diễn biến của mô hình như sau:

• Ngược lại với mô hình Bullish, đoạn XA sẽ là giai đoạn giảm giá. Từ A, giá tăng lên B.
• Sau đó, giá giảm từ B xuống C. Cuối cùng, giá tăng từ C lên D.
• Điểm D sẽ giảm xuống sâu hơn so với điểm X ban đầu. Đây là vùng giá bán hợp lý để nhà đầu tư chốt lời.

>>> Xem thêm: Mô hình giá là gì? Tổng hợp 12+ mô hình giá cơ bản trong đầu tư

2 loại mô hình cánh bướm

Cách giao dịch hiệu quả với mô hình cánh bướm

Điểm vào lệnh

Phương pháp giao dịch của mô hình Butterfly Pattern tương tự như các mô hình Harmonic khác. Khi mô hình hoàn thiện các giai đoạn, đó là lúc nhà đầu tư nên thực hiện lệnh. Điểm lệnh luôn được đặt tại điểm D của mô hình Butterfly, cụ thể như sau:

• Với mô hình Bullish Butterfly, nhà đầu tư thực hiện lệnh mua cổ phiếu tại điểm D.
• Với mô hình Bearish Butterfly, nhà đầu tư thực hiện lệnh bán cổ phiếu tại điểm D.

Điểm chốt lời

Việc xác định điểm chốt lời hợp lý trong mô hình Butterfly cũng rất quan trọng. Điểm A chính là vị trí cao nhất trong mô hình Bullish Butterfly và thấp nhất trong mô hình Bearish Butterfly. Tuy nhiên, điểm A chỉ là điểm chốt lời bảo vệ an toàn vì mức lợi nhuận ở đây không cao.

Điểm cao nhất trong mô hình Bullish Butterfly nằm tại mức 161,8% của đoạn CD.

Nhà đầu tư cần căn cứ vào xu hướng của thị trường để xác định mức lợi nhuận mong muốn. Nếu xu hướng thị trường đang là uptrend, mức lợi nhuận kỳ vọng sẽ cao hơn, trong khi nếu thị trường đang trong downtrend, mức lợi nhuận kỳ vọng sẽ thấp hơn.

Điểm cắt lỗ

Cắt lỗ là yếu tố quan trọng không kém trong giao dịch với mô hình Butterfly. Đối với mô hình Bullish Butterfly, bạn có thể đặt lệnh cắt lỗ thấp hơn điểm D khoảng 2-3% giá. Tương tự, trong mô hình Bearish Butterfly, bạn có thể đặt lệnh cắt lỗ trên điểm D khoảng 2-3% giá.

Cách giao dịch mô hình cánh bướm

Lưu ý khi giao dịch với mô hình cánh bướm

Để giao dịch hiệu quả với mô hình cánh bướm, bạn nên chú ý đến các yếu tố sau:

• Xác định chính xác các tỷ lệ Fibonacci trong mô hình nhằm đảm bảo điểm vào lệnh, thoát lệnh và cắt lỗ có độ chính xác cao.
• Kết hợp giữa phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản để đưa ra quyết định giao dịch phù hợp, đồng thời bảo toàn vốn một cách tối ưu.
• Áp dụng chiến lược quản lý rủi ro hợp lý, luôn đặt mức dừng lỗ phù hợp nhằm hạn chế tổn thất khi thị trường biến động.
• Thực hiện kiểm tra lịch sử giao dịch (backtesting) và giao dịch thử nghiệm (demo trading) trước khi áp dụng vào thực tế để đánh giá mức độ hiệu quả của chiến lược.

Những lưu ý khi giao dịch với mô hình cánh bướm

Mô hình cánh bướm là một trong những mô hình Harmonic quan trọng, giúp nhà giao dịch xác định các điểm vào lệnh, thoát lệnh và quản lý rủi ro một cách hiệu quả. Cùng đón đọc những bài viết khác về kiến thức chứng khoán của Tikop trong những lần sau nhé!